Een andere kijk op je denken - Anders kijken naar negatieve gedachten

Een andere kijk op je denken (Lees- en oefentijd 35min.)

Een andere kijk op je denken: inzichten & Oefeningen

Leeswijzer: dit artikel is niet bedoeld om volledig uitputtend te zijn. Het is ook niet bedoeld om binnen 5 minuten doorgelezen te hebben en aan de kant te leggen. Het is bedoeld als ‘ervaardocument’, om inzichten te voelen en ervaren. Om voor jezelf eens te ontdekken wat voor jouw waarheid is. Laat je niet voor de gek houden door alles wat je cognitief al ‘weet’, maar sta open voor een nieuwe ervaring.

Last van veel denken en/of piekeren?

Kun jij niet stoppen met denken?
Heb jij veel negatieve gedachten?
Lig je wakker van het piekeren?
Leidt dit tot vervelende / depressieve gevoelens?

De inzichten en oefeningen uit dit artikel geven mogelijk een andere kijk op jouw gedachten en het piekeren. Als je gaat zien dat je ook anders om kunt gaan met je denken, zul je niet elke keer opnieuw oude gevoelens triggeren en voeden.

Klassiek: Positief leren denken

Veelal kom je in boeken of op het internet ideeën over ‘denken’ tegen waarbij het doel is om ‘positief te gaan leren denken’.

Negatieve gedachten zorgen voor een negatief gevoel. Dus positieve gedachten zorgen voor een positief gevoel. En dus mogen negatieve gedachten er niet zijn, zo is de redenatie.

Vanuit de 1e en 2de generatie cognitieve therapie wordt bijvoorbeeld op de volgende manier gekeken naar ons denken:

“Cognitieve therapie gaat in op iemands gedachten en de emoties die door die gedachten beïnvloed worden. Wie belangrijke zaken en gebeurtenissen in zijn leven steeds vanuit een negatief standpunt bekijkt, wordt en blijft gemakkelijker angstig, somber of geïrriteerd.

In cognitieve therapie onderzoekt men of die wijze van denken wel helemaal klopt met de werkelijkheid. Wanneer blijkt dat iemand geneigd is om negatief over allerlei zaken te oordelen, wordt uitgezocht welke manier van denken passender is. Bij het uitwerken van meer realistische, vaak positievere gedachten wordt gebruik gemaakt van specifieke cognitieve uitdaagtechnieken en huiswerkoefeningen. De toekomst is hierbij belangrijker dan het verleden.”

Dus, laat mensen anders kijken naar hun gedachten en ga negatieve gedachten ombuigen naar positieve gedachten.

Ik denk echter dat er ook een andere manier is. Je gedachten niet willen beïnvloeden, maar ze gewoon laten zijn zoals ze zijn. Niet vechten, maar accepteren. Echt accepteren!

Uitgangspunt: Je bent niet je gedachten, maar je hebt gedachten! En dat heeft o.a. raakvlakken met de 3de generatie cognitieve gedragstherapie. In dit stuk geef ik je meer inzichten.

Anders kijken naar je denken

Gedachten komen duizenden keren per dag op. Die hebben we nou eenmaal en daar kunnen we niks aan doen. Ze komen en gaan. En soms slokken ze wel 95% van onze tijd op. We zijn dan alleen maar bezig met het denken.

Je kunt echter op verschillende manieren omgaan met en kijken naar gedachten:

‘Ik ben mijn denken’: Je volledig identificeren met je gedachten (ook wel gefuseerd met gedachten genoemd).
‘Ik ben niet mijn denken’: Je bent de observator van je gedachten (defusie).

Bovenstaand inzicht is voor veel mensen nieuw en klinkt wellicht wat raar. Hoe is dat voor jou?

90% van de mensen is helemaal geïdentificeerd met het denken en gelooft dus alles wat ze denkt. Je zou kunnen zeggen dat deze mensen het denken zijn (punt 1). In feite is dat helemaal niet waar. Je bent niet je gedachten, maar jij bent de observator van de gedachten.

Je gedachten komen en gaan vanzelf. Hier heb je weinig invloed op. Je kan je gedachten wel gaan bekijken en bepalen wat je er vervolgens mee gaat doen.

Van een afstandje kijken naar jouw gedachten geeft ruimte. Zo hoef je bijvoorbeeld niet meer in alle gedachten mee te gaan. En… je hoeft dus niet alles te geloven wat je denkt.

Je hoeft je ook niet meer helemaal te laten meeslepen. Maar je kunt jouw gedachten gaan zien en observeren en zelf een keuze maken wat je met de gedachten doet.

“De stroom van het denken heeft een geweldige stuwkracht waardoor je je makkelijk kunt laten meeslepen. Elke gedachte doet alsof ze geweldig belangrijk is. Ze wil je aandacht helemaal opeisen.” – Eckhart Tolle

Zodra je kunt gaan zien dat je niet je gedachten bent, maar dat je een gedachte hebt, gaat dit invloed hebben op hoe je je voelt. Gedachten gaan minder invloed hebben op je gevoel, simpelweg omdat je ze minder serieus neemt. Je laat jouw (vaak oude) negatieve gevoelens niet meer voeden door negatieve gedachten. Daarmee verdwijnt vaak ook het negatieve gevoel.

Enkele voorbeelden zijn: ik ben niet goed genoeg, waarom overkomt mij dit altijd?, ik ben een slechte ouder, collega’s zijn beter dan ik ben, ik mag geen fouten maken enz. Of je hebt negatieve ervaringen in het verleden opgedaan waar je nog steeds last van hebt: over je opvoeding, relaties, ziekte etc. Het kan werkelijk van alles zijn. Onderzoek vooral jouw eigen gedachten.

Het is maar de vraag of hetgeen wat je denkt werkelijk waar is. Daarnaast is de oorspronkelijke negatieve ervaring vaak al voorbij. Je blijft hem echter continue opnieuw beleven in het hier en nu.

Het lijkt echt, maar in het hier en nu is er helemaal niks aan de hand. Het zijn jouw gedachten die er nu een probleem van maken. Als je dit gaat zien en ervaren, ontstaat er vrijheid om anders te gaan handelen. Ga het zelf eens ervaren met de volgende oefeningen.

Oefening 1: Observeren van gedachten (10 min.)

Onderstaande oefening gaat je helpen om van een afstandje te kijken naar jouw gedachten en om ‘de waarheid’ van jouw gedachten in twijfel te trekken. Hier de stappen van deze oefening:

Zorg dat je pen en papier bij de hand hebt. Zoek een rustig plekje op, waar je even niet gestoord kan worden en word stil;
Ga zitten en adem langzaam drie keer in en uit. Volg met je aandacht je inademing en volg daarna met je aandacht je uitademing. Geef aandacht aan alles wat je ervaart in je lichaam. Misschien voel je de lucht door je neusgaten naar binnen gaan, je buik wat uitzetten of je hartslag wat rustiger worden. Ga met je aandacht naar die sensaties in je lichaam. Observeer en voel! Voelt het goed? Doe het dan vooral nog een keer.
Pak vervolgens je papier op je schoot en noteer de volgende zin: ‘Ik ben benieuwd wat mijn volgende gedachten wordt….’.

Blijf rustig zitten en ga kijken naar je gedachten. Observeer maar. Probeer elke gedachte te vangen en op te schrijven. Levert dat weer nieuwe gedachten op? Schrijf die dan ook op. Je hoeft gedachten niet te gaan volgen of zelf iets te gaan bedenken. Kijk en zie hoe verschillende gedachten opkomen. Doe dit ongeveer 5-10 minuten.

En… wat heb je opgemerkt?

Heb je invloed op welke gedachten er allemaal op komen?
Kun je je gedachten stoppen?
Was het allemaal helemaal waar wat je dacht? Of zaten er misschien ook onzinnige gedachten tussen?
Komt er een einde aan je gedachten?
Hoe was het om dit te doen?

Waarom opschrijven? Waarschijnlijk heb je ervaren dat je weinig tot geen invloed hebt op de gedachten die opkomen. Je kunt je gedachten ook niet stoppen. Laat staan dat er een einde aan komt of dat er enige logica te bespeuren is. Gedachten leven een eigen leven. Zodra je dit gaat zien en het bewust gaat opmerken, kun je er anders naar gaan kijken.

Doe deze oefening zo vaak als je zelf prettig vindt gedurende de dag en je zal zien dat je je minder laat meeslepen door je eigen gedachten en dat je de vrijheid hebt om te kiezen wat je met jouw gedachten doet.

“It’s not the problem that causes our suffering; it’s our thinking about the problem!” – Byron Katie

Oefening 2: Gedachten verder onderzoeken (15 min.)

Dus je bent niet je gedachten, maar je hebt gedachten! Heb je al meer afstand kunnen nemen van je gedachten?

Is het nog niet helemaal gelukt om dat inzicht te verkrijgen? Probeer dan eens je gedachten te onderzoeken met behulp van de 4 vragen van Byron Katie. Neem een open en onderzoekende houding aan, probeer het niet te veel vanuit je hoofd te beantwoorden. Pak een willekeurige gedachte die je (vaak) hebt. Ga deze onderzoeken aan de hand van de volgende 4 vragen:

Is je gedachte waar?
Kun je absoluut zeker weten dat je gedachten waar is? Of……?
Hoe reageer je wanneer je jouw gedachte gelooft? Welke emoties komen dan op?
Wie zou je zijn zonder jouw gedachte?

En daarna: Keer jouw originele gedachten om in een gedachte die precies het tegenovergestelde zegt. Dit laat zien dat er nog veel meer gedachten zijn, die net zo goed waar kunnen zijn.

Meer info?: https://www.bvog.nl/byron-katie-the-work/

Bekijk jouw antwoorden eens. Zijn je gedachten echt waar? Of zijn er inmiddels al wat meer redenen om aan je gedachten te twijfelen?

Als het goed is, heb je na deze oefening nog meer inzicht gekregen. Je bent niet je gedachten, maar je hebt gedachten!

“We have allowed brain thinking to develop and dominate our lives. As a consequence, we are at war within ourselves.” – Alan Watts

Conclusie: welke inzichten heb je opgedaan?

Je zult inmiddels merken dat jouw gedachten alle kanten op gaan en dat je weinig invloed hebt op (de inhoud van) je gedachten. Je hebt ervaren dat je eerder door hebt als er weer (negatieve) gedachten opkomen. Je bent in staat om eerder je gedachten te stoppen en je niet te laten meeslepen door (onzinnige) gedachten.

Dit zorgt ervoor dat je je niet verliest in gedachten en je dus niet langer (oude) negatieve gevoelens voedt. En dat levert ruimte op voor rust en vrede in jezelf. Meer ruimte voor een gelukkig en vrij (werk)leven.

Het zorgt voor mildheid en zachtheid naar je eigen gedachten. En geeft verder handvatten om te verkennen wie ‘jij’ in werkelijkheid bent.

Persoonlijke Coaching: bewustwording en bewustzijn

Tijdens coaching kunnen we samen uitgebreider stilstaan bij jouw specifieke gedachten / vragen / problemen. Velen zijn je al voorgegaan.

Middels oefeningen en inzichten kun je jouw inzicht verkrijgen in wie je bent, wat je wilt en hoe je daar komt. Je wordt je meer bewust van je eigen denken, voelen en handelen. Zodra je bewuster wordt, ontstaat ook meer vrijheid om zelf te kiezen. Resultaat: meer regie in je eigen leven. Een gelukkiger, vrijer, plezieriger en fijner leven.

Meer informatie en contactgegevens kun je vinden op www.bvog.nl.

Bronnen